پایان داعش در عراق

داعش که  زمانی رویای احیاء خلافت در محدوده سرزمینی عراق وشام را داشت  بعد از سه سال جنایت ، بالاخره شکست خورد واز عراق وبخش مهمی از سوریه بیرون رانده شد. ابوبکر بغدادی که در 29 ژوئن   2014   با ایراد خطبه در مسجددنوری موصل خلافت خود را اعلام کرد دقیقا سه سال بعد یعنی 29 ژوئن 2017   با یورش نیروهای عراقی مجبور به ترک موصل شد .

داعش پدیده عجیبی است از یکسو نشان  داد که دین می تواند انرژی  قدرتمندی را در جهان امروز موجب شود ومی تواند بر جغرافیا ومرزهای جغرافیائی در دوران حاکمیت سکولاریسم اثر گذار باشد اما از سوی دیگر نشان داد که چگونه سلطه گران و تفرقه اندازان می توانند  از اعتقادات دینی مردم استفاده کنند  و آشوب و فرقه گرائی را گسترش دهند. کلینتون در خاطرات خود اعتراف می کند داعش را او  ایجاد کرده است و برخی مراکز جاسوسی اعتراف کرده اند که ابوبکر البغدادی  مرتبط با سازمان سیا  بوده است  اماهمه  این موارد نمی تواند به تنهایی پدیده داعش را توضیح دهد .

اصولا ً در مورد داعش برخی معتقدند که  داعش ریشه در عوامل بیرونی دارد  و برخی آن را یک جنبش  اجتماعی بر خواسته از وضعیت بحرانی جنبش اسلامگرائی سنی می داند اما باید به این واقعیت اعتراف کرد که جنبش ها محصول تعامل عوامل درونی و بیرونی هستند  از یکسو محصول یک اندیشه ( درست و یا نادرست ) که می تواند انسانها را از نظر فکری متحول کند و عدم هراس از مرگ   را در آنها ترویج کرده وجنایت را در چشم آنان عملی صالح جلوه دهد.   و از سوی دیگر محصول مجموعه ای از عوامل محیطی ( همچون منازعات فرقه ای ، ملی ، قومی ، محرومیتها و برخوردها و ….. ) و عوامل فرا محیطی (همچون  نقش کشورهای همسایه و غربی و…) می باشند . و تلاقی این سه عامل داعش را خلق کرده است .

به بیان دیگر مجموعه ای از عوامل شامل ایدئولوژی تکفیری، محرومیتهای سیاسی و مذهبی و اقتصادی ,  رقابتهای فرقه ای و حمایتهای کشورهای عربی و ترکی منطقه و مدیریت سازمانهای جاسوسی کشورهای بزرگ و سلطه گری مانند امریکا واسرائیل  که به منظورایجاد تفرقه مذهبی  در جهان اسلام و مقابله با جریانات اسلامگرا تلاش می کنند ، داعش را ایجاد کرد  و آن را به عنوان سمبل و قهرمان اعراب سنی مطرح ساخت  و جوانان اسلامگرا را جذب خلافت جعلی  اسلامی نمود . ولذا جلوگیری از تکرار داعش نیازمند پژوهش های گسترده ای است .

هر چند با پیروزی های عراق و سوریه در موصل و شرق سوریه این  نقشه خنثی شد اما ایدئولوژی  داعش ،نفرتی فرقه ای  را در جهان اسلام  ایجاد کرد و بذر تفرقه ای را کاشته که  به آسانی نمی توان آن را حذف کرد و در این راه نیازمند گفتمان سازی تقریبی با کمک های روشنفکران ، علما و محققان جهان اسلام و حمایت دولتهای اسلامی  میباشد و جمهوری اسلامی باید با فشردن دست همه محققان جهان اسلام وگروه های تقریبی مردم نهاد سنی وشیعی ودیپلماسی فعال تقریبی در جهان اسلام این موج را ایجاد کند و از تکرار یا احیا داعش  در لباسی تازه جلوگیری نماید . یحیی فوزی